پیام روزششم هفته مسمومیت: روزپیشگیری از مسمومیت ناشی از گزیدگی ها > معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی ایلام

پیام روزششم هفته مسمومیت: روزپیشگیری از مسمومیت ناشی از گزیدگی ها

امتیاز:

علایم گزیدگی با افعی درد تیز و سوزاننده در محل گزش است که در عرض 1تا5 دقیقه بعد از گزش ظاهر می شود.
تورم در محل گزیدگی مار افعی نیم تا 4 ساعت بعد از گزش بروز می نماید که ممکن است در عرض 24-12 ساعت افزایش یابد و کل اندام مبتلا را درگیر نماید.
در طی 36-24 ساعت پس از گزیدگی افعی، ممکن است تاول های کوچک در محل ایجاد شوند.
از علائم گزش مار افعی تهوع و استفراغ، بی حسی در اطراف دهان، صورت و پوست سر و گزگز نوک انگشتان، تب و لرز، تعریق، ضعف و بی حالی و سرگیجه می باشد.
یکی از مشخص ترین و مهم ترین علایم و نشانه های گزیدگی با افعی ها، اختلالات انعقادی خون بوده و به صورت خونریزی از بینی، وجود خون در خلط، خون در ادرار، خون در مدفوع، خونریزی در شکم و داخل چشم و مغز مشاهده می شود.
اختلال در عملکرد کلیه، کاهش سطح هوشیاری و شوک قلبی- عروقی از علائم گزش مار افعی می باشد.
علایم گزیدگی با مار کبری و مار مرجانافتادگی پلک ها، خواب آلودگی، ضعف عضلانی، فلج، اختلال تکلم و تنفس، آبریزش از دهان، استفراغ و تهوع می باشد.
علایم گزیدگی با مار آبی (دریایی) درد عضلانی و تغییر رنگ ادرار به رنگ قهوه ای یا سیاه می باشد.
در هنگام مارگزیدگی قبل از انتقال مصدوم به مرکز درمانی بایدبیمار را آرام کنید و از حرکات بیش از حد او جلوگیری نمایید.
مصدوم مار گزیده را باید از محل حادثه (جهت جلوگیری از حمله مجدد مار) دور کرد.
عضو محل گزیدگی مار را باید بی حرکت و هم سطح یا کمی پایین تر از سطح قلب نگه داشت.
بستن یک نوار محکم و پهن، چند انگشت بالاتر از محل مارگزیدگی بویژه اگر محل گزیدگی در دست ها یا پاها باشد، ضروری می باشد.
بستن نوار بالاتر از محل مارگزیدگی نباید آنقدر سفت باشد که جریان خون اندام را مختل کند. اگر ورم باعث سفت شدن نوار شد، آنرا باز کنید و از محلی بالاتر ببندید. هر 10 تا15 دقیقه، به مدت 1 دقیقه نوار را باز کرده و دوباره ببندید. این کار باید تا زمان آماده شدن پادزهر ادامه یابد.
در مارگزیدگی باید از سرد کردن عضو با آب سرد یا یخ خودداری کرد.
هر چه سریعتر فرد مار گزیده را به اورژانس بیمارستان منتقل کنید و زمان را با تلاش برای کشتن و یا گرفتن مار از دست ندهید.
اگر طی 5 تا 7 سال اخیر مصدوم مارگزیده، واکسن کزاز تزریق نکرده است به پزشک اطلاع دهید.
در مارگزیدگی علائم واکنش های حساسیتی شدید مانند عطسه، مشکل در تنفس یا تورم سریع و شدید، درد شکم، تهوع، سرگیجه، درد قفسه سینه، خرخر صدا وکبود شدن رنگ لبها از جمله مواردی هستند که سریعاً باید به اورژانس مراجعه شود.
کودکان زیر سه سال، بیماران قلبی، دیابتی، افراد مسن و معلولین حرکتی و بیماران مبتلا به آلرژی در معرض خطر بالای حساسیت پس از گزش مار می باشند.
گزش متعدد مار در ناحیه سر و گردن خطرناکتر می باشد. بهتر است در این موارد حتماً به پزشک مراجعه نمائید.
گزش عقرب می تواند منجر به بروز درد شدید در ناحیه گزش شود اما علائم تهدیدکننده حیات و حوادث منجر به مرگ به ندرت رخ می دهد.
تورم ناشی از گزش عقرب، عموماً محدود به ناحیه گزش است و احساس بی حسی و سوزش در ناحیه گزش برای 4 تا 6 ساعت بوجود می آید و معمولاً پس از 24 ساعت بهبود می یابد.
زنبور گزیدگی ممکن است در اثر نیش انواع زنبور مانند زنبورعسل و زنبور سرخ بروز نماید.
نیش زنبورعسل ماده، به کیسه محتوی زهر متصل است و پس از گزش در زخم باقی می ماند و محتویات کیسه زهر به زخم منتقل می شود. بنابراین برداشتن سریع نیش از روی زخم، جهت جلوگیری از ورود بیشتر سم به زخم ضروری است.
علائم زنبور گزیدگی معمولاً در عرض چند ساعت ناپدید می شود.
اگر فرد زنبورگزیده مشکل تنفسی داشت و یا تورم شدید و سریع در محل گزش بروز کرد، باید به پزشک مراجعه نماید.
زنبورها و زنبورهای سرخ بطور مکرر نیش می زنند و محل گزش آنها به سادگی عفونی می شود.
چنانچه گزش زنبور در نقاط مختلف و آن هم در ناحیه گردن و سر بروز نماید، جدی تر است و می تواند تهدید کننده زندگی باشد.
فرد زنبور گزیده برای چند روز از نظر تشدید درد یا باقی ماندن تورم یا علائم شبیه آنفولانزا و یا تب باید تحت نظر باشد و در صورت بروز این علائم سریعاً به پزشک مراجعه شود.
برای پیشگیری از بروز گزیدگی ها بطور کلی از دست زدن به جانوران گزنده خودداری نمائید.
اقدامات اولیه در گزش های معمولی زنبور شستشوی محل زنبور گزیدگی با آب و صابون می باشد.
روی محل زنبور گزیدگی کمپرس سرد یا کیسه محتوی یخ قرار دهید و به طور متوالی هر 15 دقیقه یکبار کیسه یخ را از روی پوست بردارید. از قراردادن مستقیم یخ روی پوست اجتناب نمائید و از گرم کردن موضع بپرهیزید.
برای جلوگیری از گزیدگی حشرات در هنگام سفر حشره کش، پشه بند و یا دیگر وسایل ایمنی را همراه داشته باشید.
حشره "دراکولا" یا "بند" نه نیش می زند و نه گاز می گیرد بلکه ترکیبات سمی و محرکی ترشح می کند که باعث ایجاد زخم در محل عبور خود از روی پوست می شود.
سم حشره "دراکولا" یا "بند" باعث ایجاد صدمات بافتی، زخم و تاول می شود. علائم به صورت قرمزی، بروز طاول و یا جوشهای کوچک همراه با خارش و در انتها ورقه ورقه شدن و پوسته پوسته شدن پوست می باشد.
درمان قطعی برای سم حشره دراکولا یا بند وجود ندارد و عارضه بعد از مدتی خود به خود خوب می شود.
له شدن حشره دراکولا یا بند روی پوست و یا خاراندن پوست سبب انتشار سم و تشدید زخمهای روی پوست خواهد شد.
برای تخفیف عارضه پوستی سم حشره دراکولا، می توان در ساعات ابتدایی، با آب و صابون معمولی محل عارضه را شستشو داد و با تمیز نگه داشتن محل عارضه می توان از بروز مشکلات ثانویه ازجمله عفونتهای باکتریایی جلوگیری کرد همچنین هرچه پوست مرطوبتر باشد شدت عارضه بیشتر است.
به طور تجربی استعمال الکل سفید بر روی موضع آلوده به سم حشره دراکولا یا بند می تواند در کاهش علایم موثر باشد.
با رعایت چندنکته ساده می‌توانیم از خودمان در برابر گزش حشرات محافظت کنیم.
برای پیشگیری از گزش حشرات می توان علاوه بر نصب توری به پنجره‌ها، پوشیدن لباس‌های محافظت‌کننده و آستین بلند در محیطهای باز غیر شهری، از پشه بند و مواد حشره کش در شب استفاده نمود.
نگهداری حیوانات خانگی باعث تجمع بیشتر حشرات می‌شود. بنابراین لازم است نگهداری حیوانات اهلی توام با رعایت بهداشت باشد.
اگر در محل زندگی درختان زیادی وجود دارد باید برای پنجره‌های خانه ازتوری استفاده شود و در پارک‌‌ها از آویختن لباس‌ها روی درخت خودداری شود.
درمناطقی که حشرات زیاد وجود دارد، بهتر است روی پوست بدن مخصوصا بدن کودک از کرمهای دور کننده حشرات استفاده نمود. اما باید توجه داشت استفاده دائم از این موادسبب حساسیت بیشتر می شود.
به هیچ‌ وجه کندوی زنبور عسل را دستکاری و زنبورها راتحریک نکنید.
اگر زنبور در نزدیکی خود دیدید به جای نابود کردن آن بامگس‌کش، موقتا آن منطقه را ترک کنید.
از پوشیدن لباس‌هایی با رنگ روشن واستفاده از عطرهای تند در مناطقی که حشرات زیادی دارند، جدا" خودداری کنید؛ زیراتمام این موارد باعث جذب زنبور‌ها می‌شود.
در محیط‌‌های باز، پیراهن آستینبلند و شلوار بلند به کودکان بپوشانید.
اگر سابقه واکنش حساسیتی شدید به نیشزنبور دارید، با پزشک خود برای مقابله با آن مشورت کنید.