با بروز همه گیری بیماری COVID-19 یکی از چالش های پیش روی جوامع، تحقیق، تولید و توزیع داروهای مناسب جهت درمان این بیماری می باشد. متاسفانه در کل جهان، موازی با تلاش دانشمندان علم پزشکی در جهت تولید داروهای موثر، سایه شوم قاچاق و داروهای تقلبی مشاهده می شود. پدیده قاچاق دارو و داروهای تقلبی مسئله ای است که از مدتهای مدیدی تاکنون، به عنوان یک عامل تهدید کننده سلامت مطرح بوده است و هوشیاری و انجام اقدامات موثر در این زمینه از جانب تمامی افراد جامعه تنها راه موثر در مقابله با سوداگران مرگ و قاچاقچیان دارو می باشد. به عنوان یک شهروند قانون گرا، همگی ما موظف می باشیم تا با تهیه دارو و ملزومات پزشکی از مکان های معتبری مانند داروخانه ها به حفظ سلامت خود و جامعه کمک نماییم و دست کسانی که با توزیع داروی تقلبی و اقدام به قاچاق دارو، به دنبال سودهای کلان می باشند از چرخه درمان قطع کنیم.

• منظور از داروی تقلبی چیست؟

داروهای تقلبی ممکن است دارای آلودگی یا حاوی ماده موثره اشتباه و یا کلا فاقد ماده موثره دارویی باشند، همچنین ممکن است داروهای تقلبی حاوی ماده موثره مناسب اما با دوز اشتباه باشند. تولید و توزیع داروهای تقلبی غیرقانونی بوده و عواقب زیانباری برای سلامتی دارند.

• داروهای تقلبی چه مشکلاتی را برای مصرف کننده ایجاد می کنند؟

در روند درمان بیماری از طریق مصرف دارو، در واقع این ماده موثره دارویی است که با اثر بر ارگان هدف، منجر به بهبود شرایط خاص بیمار می شود. در صورتیکه اگر دارویی حاوی ماده موثره غیرمعتبر و ناشناخته باشد، نه تنها اثری در درمان بیماری نخواهد داشت بلکه ممکن است با داروهای مصرفی فرد تداخل ایجاد نماید یا باعث بروز عوارض جانبی شود و یا مشکلات جدی را برای سلامتی فرد مانند بروز واکنش های آلرژیک ایجاد نماید.

از آنجا که بر چرخه تولید، توزیع و نگه داری داروی تقلبی نظارت قانونی وجود ندارد، ممکن است این داروها به لحاظ دما، نور و رطوبت در شرایط درستی نگه داری نشوند و به همین دلیل ضمن مصرف بیماران، بی اثر و یا خطرناک باشد. داروهای تقلبی جایی در بازار مصرف ندارند و به همین دلیل پس از تولید مخفیانه، از طریق قاچاق توزیع می شوند. بنابراین جامعه با تهیه داروها از منابع معتبر یعنی داروخانه ها می تواند سلامت خود را تضمین نماید. در صورت تهیه دارو از مراکز نامعتبر مانند خرید از دستفروشان یا خرید از طریق تلفنی، خطر بروز عواقب ناشی از داروی تقلبی، به صورت قابل توجهی افزایش می یابد.

• با انجام اقدامات ذیل می توانیم خود و خانواده مان را از خطرات ناشی از مصرف داروهای تقلبی مصون نگه داریم:

• داروها را فقط از داروخانه ها خریداری کنید.
• در کشور ما فروش داروها از طریق اینترنت ممنوع می باشد.
• هرگز داروهای مورد نیاز خود را از دستفروشان، مغازه ها و سوپرمارکت ها تهیه نکنید.
• هنگام خرید دارو رسید خرید دریافت کنید.
• پوشش بسته بندی ها را با دقت بررسی کنید.
• روی بسته بندی شماره سری ساخت، تاریخ تولید، تاریخ انقضا و نام تولید کننده را بررسی کنید.
• بعد از مصرف دارو در صورت مشاهده عدم بهبودی بیماری و عدم اثربخشی دارو، موضوع را با پزشک یا داروساز در میان بگذارید.
• چنانچه دارویی از مبادی غیر از وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو به کشور وارد شود، ممکن است در مراکز معتبر تولید نشده و یا فاقد هرگونه ماده دارویی باشد.
• بسیاری از داروهای قاچاق با مارکهای معتبر، در کشورهای همسایه و توسط مواد تقلبی تولید می شوند.
• وزارت بهداشت فقط در قبال داروهایی که از مبادی رسمی وارد کشور می شوند و یا تولید کارخانجات داخلی می باشند، مسئولیت قانونی دارد، این نهاد، سلامتی داروهایی را که در خارج از کشور تولید و از مبادی غیررسمی وارد کشور می شوند را تضمین نمی کند.
• بسیاری از داروهای تقلبی با اسامی تجارتی شناخته شده در جهان، به صورت غیرقانونی و غیراستاندارد در کارگاههای زیرزمینی کشورهای جهان سوم ساخته و به دیگر کشورها وارد می شوند.
• در مطالعات بعمل آمده ،در برخی از داروهای تقلبی، مواد مخدر و برخی مواد سمی و کشنده شناسایی شده است.
• مبارزه با داروهای تقلبی در سطح دنیا در حال انجام است و کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست، این مبارزه قانونی نیازمند همکاری پزشکان، داروسازان و بیماران می باشد.

معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی استان ایلام

واحد اطلاع رسانی داروها و سموم