در قرن اخیر بشر با چالشهاي متعددي رو به رواست که از مهمترین آنها میتوان به تهیه و تولید غذا
براي جمعیت در حال افزایش، رفع فقر و گرسنگی وحفاظت از محیط زیست اشاره نمود. به منظور تغذیه
و رفع گرسنگی جمعیت در حال رشد جهان، ضروري است که تولید و توزیع غذا بهبود پیدا کرده و در کنار
آن آثار مخرب زیست محیطی کاهش یابد. این امر مستلزم استفاده از یافته هاي علمی و فناوريهاي جدید میباشد. استفاده از گیاهان تراریخته به عنوان یکی از دستاوردهاي بیوتکنولوژي کشاورزي در سالهاي اخیر به عنوان راهکاري براي حل برخی ازمشکلات بشر در این حوزه مطرح شده است. با این حال، همانند هر فناوري جدید، استفاده ازمحصولات تراریخته سوالات و نگرانیهایی از جنبه ي سلامت انسان و محیط زیست ایجاد نموده است. آن چه مسلم است هر فناوري در کنار مزایا و فوایدخود، معایب و نگرانیهایی نیز به همراه دارد. با آنالیز
سود و زیان یک فناوري و مقایسه ي آن با سایر فناوريهاي موجود و به کارگیري روشهاي مناسب براي به حداقل رساندن مخاطرات میتوان از مزایاي بیشمار فناوريهاي مفید بهره مند شد.
گیاهان تراریخته
گیاهان تراریخته به محصولاتی که از طریق مهندسی و اصلاح ژنهاي یک ارگانیسم به دست می آیند، تراریخته میگویند که GMO یا Genetically Modified Organismsمعادل است. در این اصلاح ژنتیکی، DNA موجودات با استفاده از روشهاي درون شیشهاي تغییر می یابد. یعنی DNA پس از ایجاد تغییر در خارج از بدن آن موجود یا گیاه به درون سلولهاي آن منتقل می- شود، به نحوي که بتواند به جزئی از DNA آن موجود تبدیل شود. این تغییر میتواند موجب تولید فرآورده هایی شود که براي مثال در محصولات کشاورزي صفات مطلوبی مانند مقاومت به آفات و تحمل خشکی ایجاد کند و این ویژگی را به نسلهاي بعدي انتقال دهند
مزایاي استفاده از گیاهان تراریخته
حفظ سرمایه و جلوگیري از فقر و گرسنگی
اثر بر سلامتی انسان
سودمندي براي محیط زیست
ملاحظات ابراز شده در مورد استفاده ازگیاهان تراریخته
یکی از عواملی که باعث شده بسیاري از صاحب نظران از عاقبت کار گسترش گیاهان تراریخته نگران باشند ملاحظات مربوطه میباشد که از آن جمله میتوان به 1-ملاحظات اجتماعی- اقتصادي، 2- محدودیتها یاموانع قانونی، سیاست گذاري و استراتژیک،- 3ملاحظات زیست محیطی،4-ملاحظات مربوط به سلامتی انسان و 5-ملاحظات اخلاقی
برچسب گذاری محصولات تراریخته
با توجه به لزوم کنترل مواد و فرآورده های دارای ترکیبات تراریخته اعم از محصولات وارداتی و یا تولید داخل
مدیران عامل و مسئولین فنی شرکت های وارد کننده و تولید کننده در صورت وجود اجزا و
ترکیبات تراریخته (GMO)ملزم به اجرای آخرین مقرارت اعلامی سازمان غذا و دارو در خصوص تراریختگی و
رخدادهای تراریختگی (EVEENT)می باشند ، و ضمن رعایت دستورالعمل های برچسب گذاری محصولات
تراریخته ، موظف می باشند نتایج کنترل های لازم آزمایشگاهی و سایر مستندات مربوط به هر محموله و
محصول تولیدی یا وارداتی را در بایگانی اسناد مرتبط با محموله نگهداری نمایند و نیز موظف می باشند کلیه
محصولاتی که حاوی ترکیبات سویا ، کلزا ، کانولا ، ذرت ، پنبه دانه می باشند بر روی برچسب محصولات ،
نشان تراریختگی را اعلام نمایند به استثنای آن شرکت هایی که مستندات مورد تایید برای عاری بودن محصول خود از تراریختگی ارائه نمایند .