آنتی بیوتیک ها یا در اصطلاح عموم چرک خشک کن ها در بین داروهای امروزی، بیشترین درصد داروهای تجویزی را به خود اختصاص می دهند. واژه آنتی بیوتیک به معنای" ضدزندگی" است، این داروها از طریق کشتن میکروب ها یا توقف تکثیر آنها با عوامل بیماری زا مقابله می کنند. امروزه بیش از 100 آنتی بیوتیک مختلف وجود دارد که پزشکان برای درمان ناراحتی های کوچک تا عفونت های تهدید کننده حیات از آنها استفاده می کنند، ولی اگر این داروها نابه جا مصرف گردند بسیار خطرناک خواهند بود، لذا با افزایش آگاهی و شناخت اهمیت مصرف منطقی آنتی بیوتیک ها می توان به سلامت خود و خانواده کمک نمود.

آنتی بیوتیک ها علیه بیماریهای ویروسی مثل سرماخوردگی و آنفلوانزا تاثیری ندارند. بهترین کاری که می توان در بیماریهای ویروسی انجام داد این است که اجازه دهیم سرماخوردگی و آنفلوانزا، دوره خود را که گاها دوهفته به طول می انجامد طی کند و فقط علائم را تسکین دهیم. اگر بهبودی طی دو هفته حاصل نشد یا علائم بدتر شدند جهت بررسی بیشتر باید به پزشک مراجعه شود.

*   عوارض استفاده از آنتی بیوتیک ها در بیماری های ویروسی

1-     عدم درمان عفونت

2-     عدم کاهش سرایت بیماری

3-     عدم بهبود علائم بیماری

4-     امکان عوارض جانبی خطرناک

5-     گسترش مقاومت آنتی بیوتیکی

*    مقاومت آنتی بیوتیکی

مقاومت به آنتی بیوتیک عبارت است از توانایی باکتری و میکروبها برای مقاومت در مقابل اثرات آنتی بیوتیک. این مقاومت زمانی ایجاد می شود که باکتری به گونه ای تغییر کند که اثر دارو را کم کند یا کاملا از بین ببرد. این باکتری تغییریافته زنده می ماند و رشد و گسترش پیدا می کند در نتیجه داروها به خوبی عمل نمی کنند و آسیب های جدی به سیستم بدن وارد می شود.

مقاومت آنتی بیوتیکی نسل به نسل به میکروب های بعدی منتقل می شود و با گذشت زمان با میکروب هایی مواجه می شویم که هیچ دارویی روی آنها موثر نیست، در نتیجه آنتی بیوتیک هایی که سال ها برای درمان یک نوع عفونت خاص مورد استفاده قرار می گرفتند کارایی خودشان را از دست می دهند و بدین ترتیب سلامت افراد جامعه با گونه بیماری زای جدیدی که به سختی و با هزینه زیاد درمان می شود، تهدید خواهد شد.

*   برای جلوگیری از وقوع مقاومت به آنتی بیوتیک ها به نکات زیر توجه نمایید:

1- هرگز بدون مشورت با پزشک آنتی بیوتیک مصرف نکنید.

2- به پزشک خود اطمینان داشته باشید و در صورتی که پزشک برای شما تشخیص بیماری ویروسی داده است از وی تقاضای آنتی بیوتیک نکنید.

3-دوره درمان را حتی در صورت بهبودی کامل کنید، در غیر این صورت باکتری ها به طور کامل از بین نمی روند و باکتری های باقی مانده باعث عفونت مجدد می شوند که ممکن است این بار مقاوم شده و دیگر به آنتی بیوتیک ها جواب ندهند.

4-داروهای باقی مانده را دور بریزید و برای روز مبادا ذخیره نکنید، زیرا آنتی بیوتیک تجویزی روی همان عفونت به خصوص موثر بوده و صرفا برای شما در آن ایام تجویز شده است.

5-  دارو را در ساعات تجویز شده توسط پزشک یا داروساز مصرف کنید، آنتی بیوتیک زمانی موثر خواهد بود که به طور منظم مصرف شود.

6- در مورد تداخل مصرف آنتی بیوتیک ها با پزشک یا داروساز مشورت کنید چرا که مصرف نادرست آنها می تواند جذب آنها را تحت تاثیر قرار داده و باعث کاهش یا حذف اثر آنها شود.

7- آنتی بیوتیک های خود را به دیگران پیشنهاد نکنید حتی اگر علائم شما یکسان باشد، چرا که دریافت داروی اشتباه ممکن است درمان صحیح را به تاخیر بیاندازد و باکتری ها در این فاصله تکثیر پیدا کنند.

8-در صورت فراموش کردن دوز مصرفی یا اشتباه در مصرف، با پزشک یا داروساز مشورت کنید.